ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ

 

Η οδήγηση με περιορισμένη ορατότητα

10.1 Κατά τη νύκτα.

α) Γενικά.

Με τη δύση του ηλίου η ανθρώπινη όραση χάνει ένα μεγάλο μέρος των δυνατοτήτων της. Μειώνεται η ικανότητα εκτιμήσεως των αποστάσεων, των χαρακτηριστικών βάθους (κοντράστ), της διακρίσεως των χρωμάτων κλπ.

Tο χειμώνα, που η φωτεινότητα και η διάρκεια της ημέρας περιορίζονται σε σχέση με το καλοκαίρι, πρέπει να περάσει κάποιος χρόνος για την προσαρμογή της οράσεώς σας για να μπορείτε να ανταπεξέλθετε στη νυκτερινή οδήγηση.

Γενικά, οι πιθανότητες εμπλοκής σε ένα ατύχημα είναι μεγαλύτερες στο σκοτάδι παρά στο φως της ημέρας. Δεν μπορείτε να δείτε τόσο μακριά ή τόσο καλά τη νύκτα και προσλαμβάνετε πολύ λιγότερες πληροφορίες για αυτά που συμβαίνουν γύρω σας. Είναι δυσκολότερο να εκτιμήσετε τόσο την ταχύτητα όσο και την απόσταση και η οδήγηση είναι περισσότερο κουραστική, ιδιαίτερα για τα μάτια. Από το σούρουπο ως την αυγή πρέπει να βασίζεσθε στα φώτα του αυτοκινήτου σας για να βλέπετε και να σας βλέπουν.

Καθώς μεγαλώνετε σε ηλικία η όρασή σας αλλοιώνεται. Οι αλλαγές αυτές τείνουν να γίνονται σταδιακά ώστε είναι πολύ πιθανό να μην τις έχετε καν παρατηρήσει. Ο μόνος τρόπος για να είσθε βέβαιοι ότι η όρασή σας είναι επαρκής, είναι να την ελέγχετε συχνά, κατά προτίμηση με μιαν επίσκεψη σε κάποιον οφθαλμίατρο.

Όταν πρόκειται να οδηγήσετε στο σκοτάδι, πρέπει να λαμβάνετε κάποιες πρόσθετες και ειδικές προφυλάξεις, όπως:

— Να μη χρησιμοποιείτε γυαλιά ηλίου ή άλλα παρόμοια γυαλιά τη νύκτα. Μειώνουν την ικανότητα της οράσεώς σας.

— Να διατηρείτε τον ανεμοθώρακα (παρμπρίζ) του αυτοκινήτου καθαρό. Έτσι θα βλέπετε καλύτερα και θα θαμπώνεσθε λιγότερο από τα φώτα των άλλων οχημάτων.

— Να ελέγχετε ότι όλα τα φώτα σας λειτουργούν και ότι είναι καθαρά και κατάλληλα ρυθμισμένα. Η αποδοτικότητα των φώτων σας μειώνεται σημαντικά αν αυτά είναι βρώμικα.

— Αν είστε κουρασμένοι, να μην οδηγείτε.

Γενική σύσταση: πρέπει να ανάβετε τα φώτα μόλις αρχίσει το σούρουπο· δεν πρέπει να οδηγείτε ποτέ με τα φώτα θέσεως (ή χωρίς φώτα!) ενώ τα υπόλοιπα οχήματα χρησιμοποιούν φώτα διασταυρώσεως ή πορείας.

Το σούρουπο, να είστε οι πρώτοι που θα ανάψετε τα φώτα σας. Την αυγή, να είστε οι τελευταίοι που θα τα σβήσετε.

Θα πρέπει να βεβαιωθείτε ότι μπορείτε να δείτε και ότι μπορούν να σας δουν οι υπόλοιποι χρήστες του δρόμου. Έτσι, είναι καλύτερο να χρησιμοποιείτε τα φώτα διασταυρώσεως (μεσαία) σε όλους τους δρόμους. Ακόμη και στην πόλη, σε φωτισμένους δρόμους, να χρησιμοποιείτε τα μεσαία φώτα, γιατί τα μικρά φώτα δεν είναι αρκετά και είναι δύσκολο για τους άλλους οδηγούς και τους πεζούς να σας διακρίνουν.

Να θυμάσθε ότι, τη νύκτα, το να είσθε ικανοί να σταματήσετε εντός του μήκους του δρόμου που βλέπετε ότι είναι άδειο, σημαίνει εντός της εμβέλειας των φώτων σας.

Επειδή κατά κανόνα τα μαθήματα και οι εξετάσεις οδηγήσεως πραγματοποιούνται σχεδόν πάντοτε σε ώρες με φως ημέρας, επαφίεται σε εσάς, να ζητήσετε από τον εκπαιδευτή σας να εκπαιδευθείτε και κατά τη νύκτα. Ακόμη δεν θα πρέπει να αμελήσετε όταν έχετε περάσει την εξέταση οδηγήσεως, να εξασκηθείτε στη νυκτερινή οδήγηση.

Οι κανόνες χρήσεως των φώτων των οχημάτων περιλαμβάνονται στο άρθρο 36 του Κ.Ο.Κ.

β) Η χρήση των φώτων σε δρόμο χωρίς φωτισμό.

Σε ένα δρόμο χωρίς φωτισμό τα φώτα πορείας (μεγάλα), σας επιτρέπουν να βλέπετε περίπου 100 m μπροστά (σχ. 10.1) ενώ τα φώτα διασταυρώσεως (μεσαία), σας παρέχουν ορατότητα περίπου 40 m μπροστά (σχ. 10.2). Οι αποστάσεις αυτές είναι οι ελάχιστες κατά τον Κ.Ο.Κ. Όμως αυτές οι αποστάσεις βοηθούν στο να κατανοήσετε πόσο πολύ μειώνεται η ορατότητά σας στο σκοτάδι σε σχέση με την ημέρα.

Σχ. 10.1

Φώτα πορείας (μεγάλα).

Σχ. 10.2

Φώτα διασταυρώσεως (μεσαία).

Οι πεζοί, οι μοτοποδηλάτες και οι ποδηλάτες διακρίνονται συνήθως δύσκολα στο σκοτάδι, γιατί σπάνια φορούν ανακλαστικό ρουχισμό και δεν έχουν φώτα που να λειτουργούν πάντοτε σωστά.

Οι πλευρικές ανακλαστικές μπάρες του δρόμου, όπου υπάρχουν, καθιστούν την οδήγηση ευκολότερη. Βοηθούν να ακολουθείτε την πορεία του δρόμου καθώς αντανακλούν τα φώτα σας κατά την πορεία σας.

Γενικά λοιπόν, κατά τη διάρκεια της νύκτας να οδηγείτε με τα φώτα πορείας (μεγάλα), όταν δεν μπορείτε να διακρίνετε ευκρινώς σε απόσταση 100 m τουλάχιστον τόσο εντός όσο και εκτός κατοικημένων περιοχών. Διαφορετικά, να οδηγείτε με τα φώτα διασταυρώσεως (μεσαία). Να αποφεύγετε επίσης τη χρήση των μεγάλων φώτων, αν υπάρχει κίνδυνος να ενοχλήσετε κάποιον άλλο οδηγό, καθώς επίσης όταν το όχημά σας είναι σε στάση ή στάθμευση.

Όταν έχετε αναμμένα τα μεγάλα φώτα και πλησιάζετε προς κάποιο αντίθετα κινούμενο όχημα, ή κάποιο που προπορεύεται στην ίδια κατεύθυνση με εσάς πρέπει να χρησιμοποιείτε τα φώτα διασταυρώσεως (μεσαία) όσο το δυνατόν πιο γρήγορα, ώστε να μην τον θαμπώσετε.

γ) Η χρήση των φώτων σε φωτισμένο δρόμο.

- Εντός κατοικημένης περιοχής.

Όταν ο φωτισμός επιτρέπει να βλέπετε καθαρά σε μια κανονική απόσταση (100 m), μπορείτε να οδηγείτε έχοντας ανοικτά τα φώτα διασταυρώσεως (σχ. 10.3).

– Εκτός κατοικημένης περιοχής.

Πρέπει να κυκλοφορείτε με αναμμένα τα φώτα διασταυρώσεως (μεσαία), εκτός εάν ο φωτισμός δεν είναι αρκετός και συνεχής ώστε να μπορείτε να διακρίνετε ευκρινώς σε απόσταση τουλάχιστον 100 m μπροστά σας (σχ. 10.4), οπότε χρησιμοποιείτε τα φώτα πορείας.

Σχ. 10.3

Κίνηση τη νύκτα σε επαρκώς φωτιζόμενη κατοικημένη περιοχή.

Σχ. 10.4

Σωστή χρήση φώτων από αντίθετα κινούμενα

δ) Η καλή χρήση των φώτων.

Υπενθυμίζεται ότι τα καλά ρυθμισμένα φώτα ενοχλούν λιγότερο τους άλλους οδηγούς και ότι ένας καλός φωτισμός μειώνει την οπτική κόπωση.

Οφείλετε να γνωρίζετε ότι τα φώτα διασταυρώσεως είναι ρυθμισμένα κατά ασύμμετρο τρόπο, ώστε το δεξιό φως να εκπέμπει πιο μακριά από το αριστερό (σχ. 10.4). Αυτό σας επιτρέπει να βλέπετε πιο μακριά το δρόμο χωρίς να θαμπώνετε ταυτόχρονα το χρήστη που έρχεται αντίθετα (και αριστερά προς την κατεύθυνσή σας).

- Προσέγγιση σε αντίθετα ερχόμενο όχημα.

Τα φώτα ενός άλλου οχήματος συνήθως σας πληροφορούν για την κατεύθυνση της πορείας του, αλλά ελάχιστα για την ταχύτητά του.

Έτσι πρέπει να αποφασίσετε αν χρειάζεται να επιβραδύνετε για να κοιτάξετε για πιθανά εμπόδια στο δρόμο μπροστά.

Αν έχετε αναμμένα τα μεγάλα φώτα πρέπει να βάλετε τα φώτα διασταυρώσεως για να μη θαμπώνετε τους επερχόμενους οδηγούς. Μη σβήσετε όμως τα μεγάλα φώτα, όταν τα αντίθετα ερχόμενα αυτοκίνητα βρίσκονται σε μεγάλη απόσταση γιατί δε θα βλέπετε το δρόμο μπροστά σας.

Μην κοιτάζετε απευθείας προς τα μεγάλα φώτα των επερχομένων οχημάτων, αλλά ελαφρά προς τη δεξιά άκρη των φώτων σας. Να είσθε έτοιμοι να σταματήσετε αν χρειασθεί (σχ. 10.5).

Να αλλάζετε τα μεγάλα σε μεσαία φώτα νωρίτερα, εάν διανύετε μια καμπύλη προς τα δεξιά. Οι ακτίνες των προβολέων σας θα σαρώσουν την περιοχή που βρίσκονται τα μάτια οποιουδήποτε έρχεται από το αντίθετο ρεύμα. Εάν κάποιος επερχόμενος οδηγός δεν χαμηλώσει τα φώτα και σας θαμπώνει, επιβραδύνετε και σταματήστε αν είναι απαραίτητο.

Γενικά, να χρησιμοποιείτε τα φώτα διασταυρώσεως μόλις σας ενοχλούν τα φώτα πορείας του άλλου οχήματος, ή μόλις αυτό χρησιμοποιήσει τα φώτα διασταυρώσεως.

Σε περίπτωση που ο επερχόμενος οδηγός λησμονεί να αλλάξει τα μεγάλα του φώτα σε μεσαία, τονίστε του πως τα φώτα του σας ενοχλούν με ένα ή δύο προειδοποιητικά φωτεινά σήματα.

Όμως μην τον «εκδικείστε» παραμένοντας και εσείς με τα φώτα πορείας. Επιβραδύνετε και κοιτάξτε προς τη δεξιά πλευρά του οδοστρώματος, ώστε να μην θαμπωθείτε.

Αφού προσπεράσετε τον άλλο οδηγό, μπορείτε να επαναφέρετε τα φώτα πορείας.

Σχ. 10.5

Ενοχλητικός φωτισμός αντίθετα ερχόμενου οχήματος.

Σχ. 10.6

Σωστή χρήση φώτων ακολουθούντος οχήματος.

- Όταν ακολουθείτε κάποιο όχημα.

Όταν ακολουθείτε άλλα οχήματα τη νύκτα, να θυμάστε ότι τα μεγάλα φώτα σας, μπορεί να θαμπώσουν τον οδηγό μπροστά σας εξίσου με κάποιο αντίθετα ερχόμενο όχημα.

Όταν κάποιος θαμπωθεί από τα φώτα ενός οχήματος που κινείται πίσω του υπάρχει συχνά ο κίνδυνος να χάσει την αίσθηση προσανατολισμού του. Ουσιαστικά ο οδηγός αδυνατεί να εστιάσει το βλέμμα του στο δρόμο μπροστά, όταν ένα δυνατό φως που αντανακλάται στον εσωτερικό του καθρέπτη, του θαμπώνει τα μάτια. Γι' αυτό, χαμηλώστε τα φώτα σας όταν ακολουθείτε ένα άλλο όχημα και μείνετε αρκετά πίσω, ώστε η ακτίνα της μεσαίας σκάλας των φώτων σας να πέφτει μακριά από το πίσω τζάμι του μπροστινού οχήματος (σχ. 10.6).

Μόλις τα φώτα πορείας σας αρχίζουν να έρχονται σε επαφή με το πίσω μέρος του προπορευόμενου οχήματος, οφείλετε να βάλετε τα φώτα διασταυρώσεως. Έτσι, θα αποφύγετε να θαμπώσετε τον οδηγό μέσα από τους καθρέπτες του.

- Όταν θέλετε να προσπεράσετε.

Γενικά τα προσπεράσματα κρύβουν παγίδες και προβλήματα. Ευνόητο είναι ότι σε προσπεράσματα τη νύκτα, απαιτείται πρόσθετη προσοχή. Είναι πολύ δυσκολότερο να εκτιμήσετε το χώρο και τις αποστάσεις καθώς και την ταχύτητα των άλλων οχημάτων στο σκοτάδι.

Οι τυχόν κίνδυνοι είναι πολύ πιο πιθανό να μην είναι ορατοί. Δεν μπορείτε να δείτε καλά έξω από την εμβέλεια των φώτων σας. Γι’ αυτό δεν θα πρέπει να ξεχνάτε:

• Καμπύλες ή βυθίσεις του δρόμου μπορεί να κρύβουν σταθμευμένα ή αντίθετα κινούμενα οχήματα.

• Στο σκοτάδι μπορεί να μη διακρίνονται ποδηλάτες και πεζοί.

Αν χρειάζεται να προειδοποιήσετε για την παρουσία σας τη νύκτα ή και πριν αλλάξετε λωρίδα, αναβοσβήστε τα μεγάλα φώτα σας.

Προτού εγκαταλείψετε τη λωρίδα σας μπορείτε να προειδοποιήσετε με φωτεινά σήματα.

Να χρησιμοποιήσετε τα φώτα πορείας μόνο όταν φθάσετε στο ύψος του οδηγού που προσπερνάτε (σχ. 10.7β). Με τον τρόπο αυτόν δεν υπάρχει κίνδυνος να τον θαμπώσετε μέσω του εξωτερικού του καθρέπτη.

- Όταν σας προσπερνούν.

Διατηρήστε τα φώτα πορείας όσο διάστημα το όχημα που θα σας προσπεράσει δεν βρίσκεται στο ύψος σας (σχ. 10.7α).

(α)

(β)

Σχ. 10.7

Χρήση φώτων κατά τη διαδικασία προσπεράσματος τη νύκτα.

Όταν το όχημα που προσπερνά φθάνει στο ύψος σας, τότε να χρησιμοποιείτε τα φώτα διασταυρώσεως για να μην θαμπώνετε τον οδηγό μέσω των καθρεπτών του, όταν αυτός επανέλθει στη δεξιά λωρίδα (σχ. 10.7β).

Συμβουλή: είναι ιδιαίτερα δύσκολο να οδηγείτε όταν βρίσκεσθε σε έναν άγνωστο, μη φωτισμένο δρόμο με συνεχείς στροφές και με έναν οδηγό από πίσω που σας θαμπώνει με τα φώτα του αυτοκινήτου του. Αφήστε τον άλλο οδηγό να σας προσπεράσει, μόλις σας δοθεί η ευκαιρία. Είναι πολύ πιο ασφαλές από το να οδηγείτε υπερβολικά γρήγορα μέσα στο σκοτάδι για να αποφύγετε το θάμπωμα.

- Όταν κοντά σας ακολουθεί όχημα με αναμμένα τα φώτα πορείας.

Στις περιπτώσεις αυτές ρυθμίστε τον εσωτερικό σας καθρέπτη στη «θέση νύκτας» για να μη θαμπωθείτε. Μπορείτε επίσης να γύρετε ελαφρά προς τα εμπρός ώστε να αποφεύγετε την αντανάκλαση στους εξωτερικούς καθρέπτες.

Εάν ενοχλείσθε πάρα πολύ, τότε μη διστάσετε να μειώσετε την ταχύτητά σας (χωρίς να φρενάρετε), ώστε να παροτρύνετε τον οδηγό να σας προσπεράσει.

Να γνωρίζετε ότι σε κάθε περίπτωση τα γυαλιά ηλίου ή τα προστατευτικά αντιθαμβωτικά καλύμματα γυαλιών, είναι αναποτελεσματικά και συχνά επικίνδυνα.

Σημείωση: Αναβοσβήνοντας τα φώτα.

Αρκετοί οδηγοί έχουν την τάση όταν διασταυρώνονται και ανεξάρτητα από το αν είναι μέρα ή νύκτα, να αναβοσβήνουν τα φώτα σαν πρόσκληση, που σημαίνει: «Προχώρα, σε αφήνω».

Άλλοι όμως οδηγοί τα χρησιμοποιούν, τόσο σε διασταυρώσεις όσο και στους αυτοκινητόδρομους και τις οδούς ταχείας κυκλοφορίας με εντελώς διαφορετικό τρόπο, που σημαίνει: «Είμαι εδώ. Φύγε απ' το δρόμο μου».

Το να αναβοσβήνετε τα φώτα σας δεν είναι εγγύηση ασφαλούς διελεύσεως. Αν δίνετε αυτό το σήμα, κοιτάζετε και περιμένετε να δείτε πώς θα ανταποκριθούν οι άλλοι οδηγοί στο σήμα σας πριν κάνετε κάποια άλλη κίνηση.